Τι είναι η υπόφυση και ποιες ορμόνες εκκρίνει
Σύμφωνα με τον ενδοκρινολόγο – Διαβητολόγο Δημήτριο Η. Στεφανόπουλος MD, MSc, PhD(c),
Η Υπόφυση (“Pituitary gland”) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ενδοκρινείς αδένες του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται τοποθετημένη στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη, και έχει διαστάσεις περίπου όσο ένα μπιζέλι, με βάρος μόλις 0.4 έως 0.9 gr.
Παρά το μικρό της μέγεθος, αποτελεί το “κέντρο ελέγχου” του ενδοκρινικού μας συστήματος, καθώς με τις ορμόνες που εκκρίνει ελέγχει τη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα, των επινεφριδίων, των ωοθηκών, των όρχεων, την ανάπτυξη του σώματος, την είσοδο στην εφηβεία, την έμμηνο ρύση, τη σπερματογένεση, την εγκυμοσύνη και το θηλασμό!
Σημειώνεται φυσικά ότι και η λειτουργία της υπόφυσης υπόκειται σε έλεγχο, τόσο από τον Υποθάλαμο (έναν ξεχωριστό, υπερκείμενο ενδοκρινή αδένα που σχεδόν εφάπτεται μαζί της), όσο και από ορμόνες άλλων, περιφερικότερων ενδοκρινών αδένων.
Η συνέχεια από τον Νικόλαο Βάλβη
Η υπόφυση είναι ένας ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκέφαλου, εντός του τουρκικού εφιππίου, μιας περιοχής δηλαδή η οποία είναι ακριβώς πάνω από το σφηνοειδή κόλπο.
Πολύ κοντά από την υπόφυση περνούν κάποια κρανιακά νεύρα (αυτά που ελέγχουν την κινητικότητα των οφθαλμών) αλλά και το οπτικό χίασμα, το οποίο είναι σημαντικό για την όραση. Το πρόσθιο τμήμα της υπόφυσης ονομάζεται αδένο-υπόφυση και το οπίσθιο νεύρο-υπόφυση. Αυτά διαφέρουν τόσο στην εμβρυική προέλευση τους όσο και στην λειτουργικότητα τους.
Η αδένο-υπόφυση αιματώνεται μέσω της υποθάλαμο-υποφυσιακής πυλαίας κυκλοφορίας χάρης την οποία διεγερτικές και ανασταλτικές ορμόνες που παράγονται στον υποθάλαμο καταλήγουν στην υπόφυση και ελέγχουν την λειτουργία της.
Η αδένο-υπόφυση παράγει τις ακόλουθες ορμόνες:
• LH: Ωχρινοποιός ορμόνη.
• ACTH: Φλοιοτρόπος ορμόνη.
• GH: Αυξητική ορμόνη.
• PRL: Προλακτίνη.
• TSH: Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη.Από την νεύρο-υπόφυση εκκρίνεται η αντιδιουρητική ορμόνη (ADH) και η ωκυτοκίνη.
Δείτε και Ωκυτοκίνη, η ορμόνη της αγάπης από τη μητέρα στο παιδί
Αυξητική ορμόνη (GH)
Οι κυριότερες παθήσεις που αφορούν την GH είναι η αυξημένη παραγωγή της (π.χ. στην περίπτωση του σωματοτρόφου αδενώματος), η οποία οδηγεί στη μεγαλακρία και η παθολογικά μειωμένη έκκριση της, που οδηγεί σε κοντό ανάστημα (όταν εκδηλωθεί κατά την παιδική ηλικία).
Προλακτίνη (PRL)
Η έκκριση της ρυθμίζεται κυρίως μέσω της ανασταλτικής δράσης που ασκεί η ντοπαμίνη, η οποία παράγεται από τον υποθάλαμο. Η προλακτίνη (PRL) αυξάνεται φυσιολογικά κατά την διάρκεια της κύησης και παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του μεγέθους των μαστών και στην παραγωγή γάλακτος μετά τον τοκετό.
Η κυριότερη πάθηση που αφορά την PRL είναι η παθολογικά αυξημένη παραγωγή της (υπερπρολακτιναιμία), που μπορεί να οφείλεται σε διάφορες καταστάσεις οι συχνότερες εκ των οποίων είναι η λήψη αντιψυχωσικών φαρμάκων, το προλακτίνωμα (λακτοτρόφο αδένωμα της υπόφυσης) και η πίεση του μίσχου της υπόφυσης.
Δείτε ακόμη Φυσική αύξηση ντοπαμίνης για απομάκρυνση της απάθειας, άγχους και κατάθλιψης
και προσοχή μεγάλη στα ψυχοτρόπα Το Μάρκετινγκ της Τρέλας – Η Ιστορία των ψυχοφαρμάκων 1 – 2
Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH)
Η έκκριση της ρυθμίζεται μέσω της TRH ορμόνης, που εκκρίνεται από τον υποθάλαμο και διεγείρει την παραγωγή της TSH και μέσω των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4), που αναστέλλουν την παραγωγή της.
Η TSH δρα στον θυρεοειδή αδένα αυξάνοντας την πρόσληψη ιωδίου, την σύνθεση και απελευθέρωση των θυρεοειδικών ορμονών καθώς και την κυτταρική διαίρεση των θυρεοειδικών κυττάρων (προκαλώντας βρογχοκήλη δηλαδή διόγκωση του θυρεοειδούς σε περίπτωση αύξησης της TSH).
Η αυξημένη τιμή TSH υποδηλώνει συνήθως ανεπαρκή παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός) ενώ χαμηλή τιμή ανευρίσκεται σε περιπτώσεις αυξημένης παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοειδισμός) ή υπέρμετρη λήψη δισκίων θυροξίνης (π.χ. Τ4) (θυρεοτοξίκωση).
Δείτε Θυρεοειδής: όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε
Εκατομμύρια γυναίκες αγνοούν τα συμπτώματα διαταραχής του θυρεοειδούς. Εσείς;
Θυρεοειδής: Ρυθμιστής του Μεταβολισμού. Γιατί νοσεί, τι μπορούμε να κάνουμε
και Θυρεοειδής, Ιώδιο και ορμόνες
Φλοιοτρόπος ορμόνη (ACTH)
Η παραγωγή της ρυθμίζεται μέσω της διεγερτικής δράσης που ασκεί η CRH (Corticotrpin Releasing Hormone) του υποθαλάμου και της ανασταλτικής δράσης της κορτιζόλης των επινεφριδίων (αρνητική παλίνδρομη επίδραση). Η ACTH διεγείρει την σύνθεση και έκκριση της κορτιζόλης και των επινεφριδιακών ανδρογόνων.
Η έκκριση της παρουσιάζει νυχθήμερο ρυθμό με τις υψηλότερες τιμές ACTH και κορτιζόλης να παρατηρούνται λίγο πριν την πρωινή αφύπνιση που ακολούθως σταδιακά μειώνονται φθάνοντας τις χαμηλότερες το βράδυ κατά τον ύπνο.
Σε στρεσογόνες καταστάσεις η ACTH και η κορτιζόλη αυξάνονται. Οι κυριότερες παθήσεις που αφορούν την ACTH είναι η υπέρμετρη παραγωγή της (συνηθέστερα από κορτικοτρόφο αδένωμα της υπόφυσης = νόσος Cushing) και η ανεπαρκής παραγωγή της (υποφυσιακή ανεπάρκεια) που επιφέρει φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια.
Δείτε και Κορτιζόλη, ένας αόρατος εχθρός
Γοναδοτροφίνες (FSH & LH)
Η έκκριση τους ρυθμίζεται μέσω της διεγερτικής δράσης που ασκεί η ορμόνη GnRH του υποθαλάμου και μέσω της παλίνδρομης ρύθμισης (άλλοτε θετική και άλλοτε αρνητική) που ασκούν τα γοναδικά στεροειδή (τεστοστερόνη και οιστραδιόλη).
Η κατά ώσεις έκκριση της GnRH είναι σημαντική για την κατά ώσεις έκκριση της FSH και της LH που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην έναρξη της εφηβείας, προκαλώντας την ανάπτυξη των γονάδων (όρχεις και ωοθήκες), όσο στη διατήρηση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου και της αναπαραγωγικής λειτουργίας (σπερματογένεση, ωοθυλάκιογένεση, σύνθεση στεροειδών του φύλου).
Πριν την ενήβωση και στα δύο φύλα τα επίπεδα των γοναδοτροφινών είναι χαμηλά. Κατά την αναπαραγωγική ηλικία στις γυναίκες τα επίπεδα κυμαίνονται ανάλογα με την φάση του καταμήνιου κύκλου, παρουσιάζοντας μια εκκριτική αιχμή τόσο η LH όσο και η FSH λίγο πριν την ωορρηξία. Μετά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα των γοναδοτροφινών αυξάνονται. Στους άνδρες μετά την ενήβωση τα επίπεδα των γοναδοτροφινών δεν παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις.
Δείτε ακόμη: Μάθε τις ορμόνες και τι σημαίνουν για τον οργανισμό σου!
και Πώς να εξισορροπήσετε τις ορμόνες σας με φυσικό τρόπο
Ενδιαφέρον δε πολύ έχει η σχέση υπόφυσης – αρνητικών συναισθημάτων: Γιατί τα αρνητικά συναισθήματα μας καταστρέφουν…
Νικόλαος Βάλβης – Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος
www.iator.gr
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
«Τροφή-Φάρμακο»: Οφείλουμε όλοι μας να γνωρίσουμε την ιδανική λύση για ορμονική ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ με ΦΥΣΙΚΌ τρόπο: Maca (μάκα): Ένα υποτιμημένο προσαρμογόνο βότανο με 16 εκπληκτικές δράσεις
Το μάκα είναι εξαιρετικά προσαρμογόνο, που σημαίνει πως όταν το καταναλώνουμε το σώμα μας ξέρει και το διαθέτει εκεί ακριβώς που έχει τις ανάγκες του.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του Maca είναι η ικανότητα να υποστηρίζει το ενδοκρινικό σύστημα.
Από μόνο του δεν περιέχει ορμόνες ούτε αλλάζει τα επίπεδα ορμονών στο αίμα όταν το πάρετε. Αντιθέτως συμβάλλει στην αποκατάσταση του ενδοκρινικού συστήματος μέσω του υποθαλάμου / υπόφυσης άξονα βελτιώνοντας την επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου, της υπόφυσης και των επινεφριδίων.
Αυτό εξασφαλίζει τη σωστή ισορροπία των ορμονών και την ομαλή έκκρισή τους στο σώμα. Με απλά λόγια εξασφαλίζει τη σωστή «ενδοεπικοινωνία» μεταξύ των ενδοκρινικών οργάνων.
Συστήνεται ανεπιφύλακτα, καθώς είναι ασφαλέστατο σε γυναίκες και άντρες!
Μάθετε περισσότερα και πως μπορείτε να το παραλάβετε και να το εντάξετε στην καθημερινότητά σας ως συμπλήρωμα διατροφής, στο μέιλ life@proionta-tis-fisis.com
Μπορείτε να δείτε ακόμη: Υπόφυση, υποθάλαμος, ορμόνες, βλάβες, ποιότητες
